بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
أّلَلَهِمَ صٌلَ عٌلَى مَحٌمَدِ وِأّلَ مَحٌمَدِ أّلَأّئمَهِ وِأّلَمَهِدِيِّيِّنِ وَِّسلَمَ تَّّسلَيِّمَأّ ګثّيِّرأّ
Yamani (a.s)’a Neden Seyit Ahmet Elhasan deniliyor
Öncelikle Arapçada lakap ile künye arasındaki farkı bilmemiz gerek:
Arapçada Künye:
Saygı dan dolayı bir şahısa verilen isim dır ve bu isim Üm veya Ebu ile başlanır Ebu hamze veya Ümmül Beni gibi. (1)
Şeyh-ul Tarihi Mecme-ul Bahreyn kitabında Şöyle der : saygı için bir şahısa nispet eden isim Künye dir Ebul kasim ve Ebel hasan gibi. (2)
Ve bu yüzden Tüm Ehlibeyt için bir künye bulunmaktayız Hazrete Aliyebni Ebi Talıb Ebu Torab olarak bilinir ve Hz Hüseyin (a.s) Ebi Ebdillah ve diğer Ehlibeyt (a.s)’ın isimlerini bu şekilde görmekteyiz
Arapçada Lakap:
Birinci isimden sonra teşrifat veya yüceltmek veya kınamak için bir şahısa nispet edilir (3) ve bazen ecdadından olan bir şahsiyetin ismi ile lakap verilir. Musevi Seyitlerin de olduğu gibi zira onlar Musebni Cafer (a.s)’a nispet edilmiştir ve Hz Hüseyin (a.s)’ın neslinden gelen Seyitleri Hüseyni olarak nispet edilir ve bazen de aşiret isimleri üzerinden aşiretin ismi lakap olarak kullanılır ve Bazen bölge isimleri lakap olarak kullanılır mesela: ali bin Mehziyar Ahvazi (4).Bazen şahıslar meslekleri ve uzmanlıkları üzerinden lakap verilir filan mühendis veya filan doktor veya marangoz ve …
Bu sebepten ötürü Peygamber (s.a.v)’i kendini yemen ile lakap verdiğini şahit oluyoruz zira kendisi (s.a.v) şöyle buyurmuştur: Yemen Ehli En iyi erkeklere sahip ve iman Yaman ve bende Yamaniyim (5)
Allame melcesi Bihar-ul Envar’da cezri den şöyle nakl eder :
—————————————————————————————————————————————————————-
(1) Mueccemü Elfaz-ül fıkhi el Caferi s 352
(2)Mecme-ül Bahreyn C 4 S 78
(3)Mueccemü Elfaz-ül fıkhi el Caferi s 356
(4)Ahvaz İran’da bir şehir ismi dir.
(5)El Usul Setten Aşar s 81.Bihar-ul Envar c 57 s 232
Cezri der: İman Mekke den başladı o’da Tahame’dandir ve Tahame’de yemen bölgesine den dir ve bu yüzden Kabe Kabe tül Yamaniye lakabını almıştır ve Peygamber (s.a.v) iman yaman dir ve hikmet yamaniye dir demesinin sebebi budur(6)
Kabe yemen ile nispet edilip ona Yamani Kabesi denilirken Hz Muhammed ve Ehlibeytinin ilmini de Yemen ile nispet edilmiş ve onların ilmini Yamani hikmeti olarak vurgulanmıştır.
Allame Meclesi Bihar-ul Envar da şöyle açıklıyor:
Müminlerin kalplerinde ki en derin bölgesinde Yamani hikmetinin bağları için genişletilmiştir. (7)
Ve şimdi Ali Muhammed (s.a.v)’in rivayetlerine donacağız Mufzel bin Ömer İmam sadık (a.s)’a şöyle sordu:
İmam Mehdi (a.s) nasıl tanınır ve onun Emrine teslim olma şekli nasıldır, İmam sadık (a.s) buyurur(8):
Ey Mufzel Emrini aşikar edene kadar ilk şüphe ile zahir olur ve sonra onun ismini zikretmesi yükselir ve emri zahir olur ve ismi ve künyesi ve nispeti ile okunacaktır ve onun ismi araştırmacı ve destekleyenlerinin dillerinde zikretmesi çoğalacak ta ki onu tanımak hususunda onlar için netleşir ve onun hakkında söylemiştik ve onu desteklemiştik ve onun nispeti, ismi, lakabı ve künyesini açıklamıştık ve ismi dedesi Resulüllah (s.a.v) gibi olduğunu belirtmiştik ancak onun künyesini ve ismini ve lakabını tanımadık diyecekler Allaha Yemin ederim ki onun emri aşikar ve ismi ve nispeti ve künyesi dilerde bir birlerine ismini anlatacak şekilde akacaktır ve bu onlar için son uyarı ve ikaz olarak vuku edecektir ve sonra dedesi Resulüllah (s.a.v) Allahü ezze vecel’in vaat ettiği gibi zahir olacak : Öyle bir mabuttur ki müşrikler istemese de, zorlarına gitse de Peygamberini, insanları doğru yola sevk eden apaçık ve kesin delillerle ve bütün dinlere üst olmak üzere gerçek dinle göndermiştir.(9)
Yamani (a.s) buyurdu: Allah’a andolsun Allah’ın resulü (s.a.v) ve imamlarının babaları benim emrim hakkında hiçbir şeyi anlaşılmaz bırakmamışlar üstelik her şeyi açıklamışlar ve bu şekilde beni dikkatlice tarif etmiş ve beni ismim ile zikretmiş ve ikamet ettiğim yeri tarif etmişler ve bu şekilde benim emrim hususunda açıkladıkları bunca bilgiden sonra herhangi bir şüphe veya başka bir şey kalmamıştır ve benim emrim gündüzde görünen güneş kadar aşikar dır ve ben mehdilerin birincisi ve beklenen Yamaniyim.
Muhammed (s.a.v) Nesinden nasıl Ahmet (a.s)’ın ismini lakabını ve künyesini belirtiklerini bu ön açıklamadan sonra arz edeceğiz.
—————————————————————————————————————————————————————
(6) Bihar-ul Envar c 22 s 137- Bihar-ul Envar c 15 s 310
(7) Bihar-ul Envar c 1 s 1
(8) Muhtasar-Ul beşarul derecat s 179
(9) TEVBE Suresi 33. ayet
İsmi Ahmet ve kendisinin ismi aşağıdaki hadislerde şöyle geçmiştir:
1. Hz Muhammed (s.a.v)’in vefat ettiği gecede yazdırdığı vasiyet Resülüllah (s.a.v) vasiyetini söyledi ve belli bir yere kadar geldi….. Onun vefat zamanı geldiğinde oğluna MUHAMMED(محمد )ki Muhammed ve Ale Muhammed’ dendir teslim etsin. Bunlar 12 imamdır Ve onlardan sonra 12 Mehdi gelecek, eğer Hüccet ibnel Hasan’ın (Hz Mehdinin künyesi) vefat zamanı gelirse vasiyetimi oğluna teslim etsin ki ,birinci Mehdidir. Ve onun için 3 isim vardır; birinci ismi babamın ismi gibi Abdullah ,ikinci ismi benim ismim gibi Ahmet, ve üçüncü ismi Mehdi dır Ve isimleri Abdullah Ahmet Mehdi ‘dir. Ondan önceki kişiye ilk iman eden ve müminlerin ilkidir…(10)
2.Hazife bin yaman şöyle Nakleder: resülüllah (s.a.v) şöyle arz etiğini duydum: Mehdi (a.s)’hatırlattığı zaman buyurdular ona Rükun ve makam arasında biat edecekler ve ismi Ahmet ve Abdullah ve mehdi dirver bunlar onun üç ismi dir(11)
3.İmam Bakır (a.s.): “Allah’u Teâlâ için Taligan’da bir hazinesi vardır. Bu hazine ne altın ve ne de gümüştür Hâlbuki Horasan’da 12.000 askerdirler ve sloganları: “Ahmet, Ahmettir“.ve liderleri At üstünde alnında kırmızı kurdelesi olan beni Haşim den bir gençtir. Sanki onu, Fırat’ı geçerken görür gibiyim. Eğer onun davetini duyarsan ona doğru gidiniz buzların üstünde sürünerek gerekse bile.” (12)
4.Ebi Cafer Muhammed bin Ali Bakır (a.s)babasından ve oda dedesinden şöyle nakleder babam kaim (a.s)’I anlatırken şöyle dedi “Onun için iki isim vardır. Biri gizli ve diğeri de aşikârdır gizli olan Ahmet ve aşikâr olan da Muhammed tır ve bayrağını hareket ettirdiği zaman batı ve doğu arasında aydınlık olacaktır – Kemelud Din c.2 s.653— (13) Arapça edebiyatında isimin diğer anlamı şahsiyettir ve sadece ad olarak kullanılmıyor ve bu şekilde Ahmet gizli olan isim dır zira iki isim den kasıt iki şahsiyettir (13)
—————————————————————————————————————————————————————-
(10)Gaybet şeyh Tusi sayfa 151-149
(11)Gaybet Şeyh Tusi s 454 hadis 463
(12)Muntahab-ul Envar-ul Mezi’e s 343
(13) Kemelud Din c.2 s.653
Künye: Ebel Abbas
1. Abdül Ali bin Hasin salebi babasından şöyle nakleder:
Aba Cafer bin Ali aleyhi selamı hacda veya umrede gördüm ve kendisine şöyle söyledim; Benim yaşım ilerlemektedir ve kemiklerim zayıf ve yumuşamış ve sizi görmek tekrar bana kısmet olur mu bilmiyorum, bana vaat et ve bana söyle zuhur ne zaman olacaktır ve kendisi (a.s) şöyle buyurdular: o firari ve dağılmış ehli olduğu yerden ayrılmış ve künyesini amcasından almış ve babasının kanını alma duygusu ve hüznü ile zamanı geçirmektedir ve o bayrakların sahibi dir ve ismi peygamberin ismidir (14)
2. Ebi Carud Ebi Cafer Muhammed bin Ali (a.s) dan şöyle nakleder: buyurdular:bu emrin sahibi firarda ve dağılmış olan kişi dır ki babasının intikam isteği ve hüznü ile zamanı geçirmektedir ve künyesi amcasına çekmiştir ve onun ismi peygamberin ismi dır(15)
Bu rivayetlerdeki amcadan kasıt Hz Abolfezl lil Abbas tır ve bunu Hz Emir-ul Müminin Ali aleyhi selam küfe ahalisinde buyurduğu hutbesinde beyan etmiştir ki hem şii ve hem ehlisünnet onu nakletmiştir ve şöyle buyurdular: Bismillahi rahmani rahim hamd Allaha mahsustur gökleri yaratan da odur ta ki buyurdular eğer eğer Fatiha suresinin tefsirini anlatmak isteseydim yazacaklarım 60 deveyi yük yükleyecek kadar olurdu…. Ve kitabı açacak ve cevabı okuyacak ya ebel Abbas (Emir sahibine yönelik seslenmekte ) sen halkın imamı sın subhan ederim o kişiyi ki ölümünden sonra yer yüzünü ihya edecek ve velayetleri evlerine geri getirecek ey mensur surlar binası doğrultusunda ve kalelere yönelik amel et ve o aziz ve alim olan takdir dir (16)
El Hasan lakabı
Bu konu hakkında İmam sadık aleyhi selam Mufzil bin Ömer’e verdiği cevaplarında geçmiştir ki şöyle der seyidim olan imam sadık (a.s)’dan sordum ve cevabında uzun bir konuşma yaptılar ta ki buraya geldiler eğer güneş doğup ışığı dağılırsa nida eden bir nidacı güneşin gözünden aydın Arapçada hem semada kilerin ve hem yeryüzündekileri duyacak şekilde şöyle nida edecek: ey mahlukların en mükemmeli ey Mehdi ey Muhammed ailesi ve onu dedesinin ismi ile seslenecek onun künyesini seslenecek ve onun babası olan Hasan’a nispet ederek ki on birinci dır seslenecek ki Hüseyin aleyhi selamın evlatlarından dır ve münadi şöyle diyecek onunla biat edin ta ki hidayette olursunuz ve emrine karşı çıkmayınız yoksa yolsuzluğa düşeceksiniz. sonra uzun bir konuşma yapar ve tekrar şöyle buyurdular: bizim seyidimiz olan kaim sırtını Kabe’ye doğru verecek ve buyuracak: Ey mahlukatın en mükemmeli kim Adem ve şeyse bakmak istiyorsa ben adem ve şeys’im ve kim Nuh ve oğlu sam’a bakmak istiyorsa ben Nuh ve sam’ım ve her kim ki….. (17)
—————————————————————————————————————————————
(14) Gaybet Numani s 178
(15) Gaybet Numani s 179
(16)Elzam-ul naseb fi sobat-ul hoccet-ul kaib c 2 s 209
daha önce söylediğimiz gibi Kaim ve Mehdi ve Emir sahibi hepsi bir şahsiyetin lakaplarıdır ve birinci Mehdi ise peygamber efendimiz (s.a.v)’in vasiyetinde ismi zikredilmiştir ve nida’yı anlatan rivayete de lakapların özüne işaret etmektedir bazı rivayetlerde şöyle geçer (gökyüzünde kaimin ismi ile nida edilecek) ve bir başkası der ki (doğrusu Mehdi Muhammed’in ailesinden dır sonra ismi sonrada babasının ismini söyler) ve üçüncü şöyle der (bu Emrin sahibine nida edecek) ve dördüncü şu tabir ile söyler( filanca şahıs babasının ismini söyler ve sonra der onunla biat ediniz ve Allahın halifesi yamani dışında başka kimse değildir)
açık bir şekilde görülmektedir ki Nida Emir sahibi olan Mehdi veya kaim olan Yamani’nin ismini zikredecek ve bu isimler birinci mehdiye aittir.
1 kaim on birinci babasına nispet edilir ve kendisi İmam Hasan Askeri aleyhi selam dır ve el Hasan lakabı İmam Hasan Askeri (a.s)dan alınmıştır ve kendisi Ehlibeyt (a.s)’in on birinci imamıdır ve onların birincisi Hz Ali Aleyhi selam
İkincisi İmam Hasan Aleyhi selam
Üçüncüsü İmam Hüseyin Aleyhi selam
Dördüncüsü İmam Seccad Ali bin Hüseyin Aleyhi selam
Beşincisi İmam Muhammed bin Bakır Aleyhi selam
Altıncısı İmam Cafer bin Muhammed Sadık Aleyhi selam
Yedincisi İmam Musa bin Cafer sadık Aleyhi selam
Sekizincisi İmam Ali bin Musa El Rıza Aleyhi selam
Dokuzuncusu İmam Muhammed bin ali Cevat Aleyhi selam
Onuncusu Ali bin Muhammed El Hadi Aleyhi selam
On birincisi İmam El hasan bin Ali El Askeri Aleyhi selam
Ve imam Sadık Aleyhi selam kaimi seyit kelimesi ile seslenmektedir (ve bizim seyidimiz sırtını Kâbe’ye verecek ve buyuracak) Ve bu sebepten bu isim Ali Muhammed (s.a.v)’in kaimine nispet edilmektedir (seyit Ahmet El Hasan Aleyhi selam) O zaman kaim olan Ahmet ve temiz ve Tahir olan babaları ve evlatlarına imamlar ve mehdiler Aleyhi selam’a selam olsun
—————————————————————————————————————————————
(17)Muhatasar Besar-ul derecat s 183
Vel hamd dulillahi Rabil Alemin
Va salallahı ala muhammed va alii muhammed Al aimma val mahdiyin va sallem taslimen kasira
Va salamun aleyküm va rahmatüllahi va barakatü